Złamania, zwichnięcia i skręcenia – pierwsza pomoc

Złamania, zwichnięcia i skręcenia to jedne z najczęstszych urazów, które mogą wystąpić w wyniku upadków, wypadków komunikacyjnych, uprawiania sportu czy innych aktywności fizycznych. W takich przypadkach bardzo ważna jest szybka reakcja i udzielenie odpowiedniej pierwszej pomocy. Odpowiednia interwencja na wczesnym etapie może zapobiec powikłaniom i znacznie przyspieszyć proces leczenia.

Złamania – pierwsza pomoc

Złamanie to przerwanie ciągłości kości, które może wystąpić w wyniku urazu mechanicznego, np. uderzenia, upadku czy wypadku. Złamania mogą być otwarte (z widoczną raną) lub zamknięte (bez przerwania skóry).

Jak postępować przy złamaniu?

• Zachowaj spokój – Złamanie może być bolesne i wywołać panikę, ale ważne jest zachowanie spokoju, aby skutecznie udzielić pomocy.
• Unieruchomienie kończyny – Należy unieruchomić złamaną część ciała. W przypadku złamania ręki lub nogi najlepiej użyć szynki (można użyć np. deski, rury, wałka) oraz bandaży, aby stabilizować złamaną część.
• Unikaj przesuwania poszkodowanego – Jeśli to możliwe, nie próbuj przesuwać osoby z miejsca wypadku, ponieważ może to pogłębić uraz.
• Wezwanie pomocy medycznej – W każdym przypadku złamania należy niezwłocznie wezwać pomoc medyczną, ponieważ złamanie wymaga fachowej interwencji, np. założenia gipsu, a w przypadku złamań otwartych również leczenia rany.

Zwichnięcia w wyniku skręcenia lub uderzenia

Zwichnięcie to uraz stawu, który polega na przemieszczeniu kości względem siebie, co prowadzi do uszkodzenia więzadeł i torebki stawowej. Do zwichnięcia dochodzi zazwyczaj w wyniku silnego skręcenia lub uderzenia w staw.

Jak postępować przy zwichnięciu?

• Zachowaj spokój – Zwichnięcie jest bolesne, ale nie zagraża bezpośrednio życiu. Ważne jest, aby nie panikować.
• Unieruchomienie stawu – Należy unieruchomić staw w pozycji, w jakiej znajduje się, aby zapobiec dalszym uszkodzeniom tkanek. Warto użyć bandaży, chust, kawałków drewna lub innych przedmiotów, które pozwolą unieruchomić staw.
• Zastosowanie zimnego kompresu – Na miejsce urazu należy nałożyć zimny kompres lub worek z lodem, co pomoże zmniejszyć obrzęk i ból.
• Wezwanie pomocy medycznej – Zwichnięcie wymaga konsultacji medycznej, a w niektórych przypadkach także nastawienia stawu, które powinno zostać wykonane przez specjalistę.

Skręcenia stawów

Skręcenie to uszkodzenie więzadeł w stawie, które może wystąpić, gdy staw zostanie nadmiernie obciążony lub skręcony w sposób, w który nie powinien się poruszać. Skręcenie może powodować ból, obrzęk oraz trudności w poruszaniu się.

Jak postępować przy skręceniu?

• Zachowaj spokój – Skręcenie może być bolesne, ale nie stanowi zagrożenia dla życia. Ważne jest, aby nie próbować poruszać uszkodzoną kończyną.
• Zastosowanie zimnego kompresu – W celu zmniejszenia obrzęku i bólu, warto nałożyć zimny kompres na miejsce urazu. W przypadku braku dostępu do kompresu można użyć woreczka z lodem owiniętego w ręcznik.
• Unieruchomienie stawu – Wskazane jest unieruchomienie stawu za pomocą bandaży elastycznych lub innych dostępnych materiałów. Warto również unikać obciążania skręconego stawu.
• Wezwanie pomocy medycznej – Jeśli ból jest bardzo silny, pojawia się krwiak lub nie można poruszać kończyną, należy skonsultować się z lekarzem, który oceni stopień uszkodzenia i zaleci odpowiednie leczenie.

Ogólne zasady udzielania pierwszej pomocy przy złamaniach, zwichnięciach i skręceniach:

• Stosowanie zasady R.I.C.E.:
  • R – Rest (odpoczynek): Zadbaj o to, aby poszkodowana część ciała była w spoczynku.
  • I – Ice (zimno): Stosowanie zimnych okładów pomoże zmniejszyć obrzęk i ból.
  • C – Compression (ucisk): Delikatny ucisk, np. za pomocą bandaży, pomoże zmniejszyć obrzęk.
  • E – Elevation (unoszenie): Uniesienie kończyny pomoże zmniejszyć opuchliznę.
• Ból – zastosowanie środków przeciwbólowych: W przypadku silnego bólu można podać środki przeciwbólowe, np. ibuprofen lub paracetamol, jednak zawsze należy stosować się do zaleceń dawkowania i unikać leków przeciwzapalnych w przypadku złamań kości (zwłaszcza otwartych).

Złamania, zwichnięcia i skręcenia to urazy, które wymagają szybkiej interwencji i odpowiedniej pierwszej pomocy. Należy przede wszystkim zadbać o unieruchomienie uszkodzonego miejsca, stosować zimne okłady i niezwłocznie wezwać pomoc medyczną. W przypadku złamań, zwichnięć i skręceń, każda minuta może mieć znaczenie, dlatego szybka i właściwa reakcja może pomóc w szybszym powrocie do zdrowia.

Źródła:

1. Medycyna Praktyczna – Złamania, zwichnięcia i skręcenia – przewodnik po postępowaniu w przypadku złamań, zwichnięć i skręceń, w tym rozpoznawanie objawów, stabilizowanie urazów i dalsze leczenie.
2. Ministerstwo Zdrowia – Pierwsza pomoc przy urazach – zawiera instrukcje oraz zalecenia dotyczące postępowania w przypadku złamań, zwichnięć i skręceń – www.gov.pl