Jak prawidłowo wykonać resuscytację krążeniowo-oddechową u osoby dorosłej?

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) to podstawowa procedura pierwszej pomocy ratująca życie, stosowana w przypadku nagłego zatrzymania krążenia. Szybka i prawidłowo wykonana RKO może znacznie zwiększyć szanse poszkodowanego na przeżycie. W tym artykule przedstawimy szczegółowy przewodnik dotyczący zasad resuscytacji krążeniowo-oddechowej u osób dorosłych.

Co to jest resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO)?

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa to zestaw działań mających na celu przywrócenie krążenia krwi i oddychania u osoby, u której doszło do ich zatrzymania. Obejmuje uciski klatki piersiowej oraz sztuczne oddychanie.

Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) może być spowodowane przez:
– zawał serca
– udar
– porażenie prądem
– utonięcie
– zadławienie
– ciężkie urazy

Natychmiastowe rozpoczęcie RKO zwiększa szanse przeżycia, ponieważ dostarcza tlen do mózgu i narządów, zanim przyjedzie pomoc medyczna.

Jak rozpoznać zatrzymanie krążenia?

Przed rozpoczęciem RKO należy upewnić się, że poszkodowany rzeczywiście wymaga resuscytacji.

Oznaki nagłego zatrzymania krążenia:
– poszkodowany nie reaguje na bodźce – nie odpowiada, nie porusza się
– brak normalnego oddechu – poszkodowany nie oddycha lub oddycha bardzo słabo (np. rzadkie westchnięcia, tzw. oddech agonalny)
– brak oznak krążenia – skóra może stać się blada lub sina

Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny i nie oddycha prawidłowo, konieczne jest natychmiastowe rozpoczęcie resuscytacji!

Jak prawidłowo wykonać resuscytację krążeniowo-oddechową u osoby dorosłej?

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) to kluczowa procedura ratująca życie, którą należy rozpocząć natychmiast w przypadku nagłego zatrzymania krążenia. Prawidłowe wykonanie RKO zwiększa szanse poszkodowanego na przeżycie, dlatego warto znać jej zasady.

1. Oceń sytuację i sprawdź, czy miejsce jest bezpieczne – zanim podejmiesz działania, upewnij się, że nic nie zagraża ani Tobie, ani poszkodowanemu. Jeśli miejsce jest bezpieczne, przystąp do sprawdzania stanu osoby nieprzytomnej.

2. Sprawdź reakcję poszkodowanego – potrząśnij go delikatnie za ramiona i głośno zapytaj: „Czy mnie słyszysz?”. Jeśli nie reaguje, natychmiast przejdź do kolejnego kroku.

3. Wezwij pomoc – zadzwoń pod numer alarmowy 112 i dokładnie opisz sytuację. Jeśli jesteś w towarzystwie innych osób, wyznacz kogoś do wezwania pomocy i przyniesienia automatycznego defibrylatora zewnętrznego (AED), jeśli jest dostępny.

4. Sprawdź oddech – odchyl głowę poszkodowanego do tyłu, unosząc jego brodę. Przez maksymalnie 10 sekund obserwuj ruchy klatki piersiowej, nasłuchuj dźwięków oddechu i wyczuwaj przepływ powietrza na swoim policzku. Jeśli oddech jest nieobecny lub nienormalny (np. pojedyncze westchnięcia), natychmiast rozpocznij RKO.

5. Rozpocznij uciskanie klatki piersiowej – ułóż dłonie na środku klatki piersiowej, spleć palce i utrzymuj wyprostowane ręce.

• Uciskaj na głębokość 5-6 cm, używając siły własnego ciała.
• Wykonuj uciski w tempie 100-120 uciśnięć na minutę – pomocny może być rytm piosenki „Stayin’ Alive” zespołu Bee Gees.
• Nie odrywaj rąk od klatki piersiowej, ale pozwól jej powrócić do naturalnego położenia po każdym uciśnięciu.

6. Wykonaj oddechy ratownicze (jeśli potrafisz i chcesz) – po 30 uciśnięciach udrożnij drogi oddechowe i wykonaj 2 wdechy ratownicze.

• Zaciśnij nos poszkodowanego i obejmij jego usta swoimi.
• Wdmuchnij powietrze przez około 1 sekundę, obserwując, czy klatka piersiowa się unosi.
• Jeśli klatka piersiowa się nie unosi, popraw ułożenie głowy i spróbuj ponownie.

7. Kontynuuj RKO w cyklu 30:2 – wykonuj 30 uciśnięć i 2 wdechy, aż poszkodowany odzyska oznaki życia lub przybędzie pomoc medyczna. Jeśli nie jesteś w stanie wykonać oddechów ratowniczych, kontynuuj same uciski klatki piersiowej bez przerw.

8. Użyj AED, jeśli jest dostępny – gdy ktoś przyniesie defibrylator, natychmiast go włącz i postępuj zgodnie z głosowymi poleceniami urządzenia. AED przeprowadzi analizę rytmu serca i, jeśli to konieczne, zaleci wstrząs. Po jego wykonaniu kontynuuj RKO.

9. Nie przerywaj RKO, dopóki:

• Poszkodowany nie zacznie normalnie oddychać.
• Przybędzie zespół ratownictwa medycznego.
• Nie opadniesz całkowicie z sił (jeśli masz pomoc, zmieniajcie się co 2 minuty).

Użycie AED (Automatycznego Defibrylatora Zewnętrznego)

Jeśli w pobliżu znajduje się AED, użyj go jak najszybciej. Urządzenie prowadzi użytkownika krok po kroku i samo analizuje rytm serca.

📌 Jak użyć AED?

• włącz urządzenie i postępuj zgodnie z jego poleceniami

• odsłoń klatkę piersiową i przyklej elektrody zgodnie z instrukcją

• jeśli AED zaleci defibrylację, upewnij się, że nikt nie dotyka poszkodowanego i naciśnij przycisk „wstrząs”

• po defibrylacji kontynuuj RKO

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa to prosta, ale niezwykle skuteczna metoda ratowania życia. Kluczowe jest szybkie rozpoznanie zatrzymania krążenia i natychmiastowe rozpoczęcie RKO. Pamiętaj: każda próba pomocy jest lepsza niż jej brak!

Nie bój się działać – Twoje ręce mogą uratować życie!

Źródła:

1. Europejska Rada Resuscytacji (ERC) – Oficjalne wytyczne dotyczące resuscytacji krążeniowo-oddechowej.
2. Polska Rada Resuscytacji (PRR) – Aktualne zalecenia dotyczące postępowania w przypadku nagłego zatrzymania krążenia.
3. Czerwony Krzyż (IFRC) – Międzynarodowe standardy pierwszej pomocy i RKO.
4. Podręczniki pierwszej pomocy PCK – Oficjalne publikacje dotyczące zasad udzielania pierwszej pomocy.
5. Ministerstwo Zdrowia – Materiały edukacyjne dotyczące pierwszej pomocy i RKO.
6. Ratownictwo Medyczne – Procedury i Standardy – Wytyczne dla zespołów ratownictwa medycznego.