Hałas w miejscu pracy – jak go zmierzyć i ograniczać?

Hałas, jeden z czynników uciążliwych w środowisku pracy, to problem, który nie dotyczy tylko zawodów fizycznych. Wiele osób, takich jak pracownicy barów z głośną muzyką, operatorzy call center czy osoby pracujące w pobliżu ruchliwych dróg również narażone są na nadmierny hałas. Warto więc dowiedzieć się, jaka jest dopuszczalna norma hałasu w Twoim miejscu pracy, jak dokładnie mierzyć jego natężenie oraz jakie kroki podjąć, aby skutecznie chronić zdrowie pracowników. Sprawdź z nami, jak to zrobić!

Dopuszczalna norma hałasu w miejscu pracy – jakie są jego limity?

Dopuszczalne normy hałasu w miejscu pracy są określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. (Dziennik Ustaw 2007, nr 120, poz. 826), które reguluje kwestie ochrony zdrowia przed nadmiernym hałasem i wibracjami.

W zależności od rodzaju pracy, dopuszczalne poziomy hałasu wynoszą:

• 85 dB – w przypadku pracy fizycznej przy ośmiogodzinnym czasie pracy,
• 50 dB – podczas pracy twórczej lub innej, wymagającej dużej uwagi i koncentracji,
• 70 dB – dla stanowisk pracy w budynkach produkcyjnych i magazynowych, gdzie hałas pochodzi głównie od urządzeń wentylacyjnych lub grzewczych, a nie samego procesu pracy.

Dla lepszego wyobrażenia dodajemy tabelkę, w której znajdziesz wartość dźwięków z życia codziennego w decybelach:

Jak mierzyć hałas w miejscu pracy?

Hałas w miejscu pracy można zmierzyć samodzielnie, używając cyfrowego miernika poziomu hałasu lub specjalnej aplikacji mobilnej. Warto jednak pamiętać, że takie pomiary będą miały charakter jedynie orientacyjny. Zgodnie z przepisami zawartymi w Dz.U. 2021 poz. 1710 o ochronie zdrowia publicznego, profesjonalne pomiary hałasu mogą być przeprowadzane wyłącznie przez akredytowane jednostki.

Kto wykonuje profesjonalne pomiary?

Profesjonalne pomiary hałasu zazwyczaj wykonują Państwowy Instytut Zdrowia, regionalne instytuty zdrowia publicznego lub wyspecjalizowane firmy prywatne.

Zgodnie z przepisami prawa, pracodawca ma obowiązek przeprowadzić tzw. kategoryzację pracy, czyli ocenę zagrożeń w miejscu pracy, w tym hałasu. Na podstawie tej oceny, stanowiska pracy są klasyfikowane do jednej z czterech kategorii, co determinuje dalsze działania ochronne. W kategorii 1, gdy hałas nie przekracza ustalonych norm (np. jeśli maszyna na stanowisku pracy ma deklarowany przez producenta niski poziom hałasu), pomiar nie jest obowiązkowy. Jeśli jednak pracodawca nie ma pewności, czy hałas nie przekracza dopuszczalnego limitu – na przykład, gdy nie zna poziomu hałasu konkretnej maszyny – jest zobowiązany do przeprowadzenia pomiaru przez akredytowaną jednostkę

Dopuszczona norma hałasu została przekroczona. Co dalej?

Po przeprowadzeniu pomiarów hałasu, pracodawca otrzymuje protokół z wynikami, który stanowi podstawę do zaklasyfikowania stanowiska pracy do jednej z czterech kategorii ryzyka oraz podejmowania odpowiednich działań ochronnych. Jeśli okaże się, że poziom hałasu przekracza dopuszczalne limity, konieczne będzie podjęcie działań mających na celu zmniejszenie narażenia na hałas. Może to obejmować:

• Redukcję źródeł hałasu – staraj się ograniczać hałas emitowany przez maszyny, stosując tłumiki, pokrywając urządzenia, regularnie sprawdzając ich stan techniczny lub przenosząc je w inne miejsce.
• Zahamowanie rozprzestrzeniania się hałasu – popraw właściwości akustyczne przestrzeni, wykorzystując odpowiednie materiały i urządzenia, takie jak akustyczne okładziny ścienne, ekrany akustyczne czy materiały izolacyjne, które pochłaniają dźwięk.
• Zabezpieczenie pracowników sprzętem ochronnym – zgodnie z Rozporządzeniem Dz.U. 2005 nr 157 poz. 1318, pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikom skutecznego sprzętu ochrony słuchu, jeśli hałas na stanowisku pracy wynosi 80 dB lub więcej.

Kiedy sięgnąć po słuchawki ochronne?

Gdy ekspozycja na hałas przekracza 10 dB, zaleca się stosowanie ochronników słuchu. Kaski chroniące przed hałasem są używane powyżej 100 dB.

Wprowadzenie przerw bezpieczeństwa

Jeśli pracownicy są narażeni na hałas przekraczający dopuszczalne normy, mają prawo do przerw bezpieczeństwa, które są obowiązkowe zgodnie z przepisami prawa.

• Pierwsza przerwa powinna trwać co najmniej 15 minut i być zaplanowana najpóźniej 2 godziny po rozpoczęciu pracy.
• Kolejne przerwy powinny trwać minimum 10 minut i odbywać się nie później niż 2 godziny po zakończeniu poprzedniej przerwy.
• Ostatnia przerwa musi wynosić przynajmniej 10 minut i przypadać nie później niż godzinę przed końcem zmiany.

W trakcie przerw bezpieczeństwa pracownik nie może być narażony na hałas przekraczający dopuszczalne limity.

Mierzenie i kontrolowanie hałasu w miejscu pracy to kluczowe kroki w dbaniu o zdrowie pracowników. Regularne pomiary, odpowiednie środki ochronne oraz przerwy bezpieczeństwa pomagają zmniejszyć ryzyko uszkodzenia słuchu i innych problemów zdrowotnych. Pamiętaj, że każdy pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne warunki pracy, a działania mające na celu ograniczenie hałasu powinny być priorytetem dla każdej firmy. Dbając o te aspekty, tworzysz środowisko pracy, które sprzyja zdrowiu, komfortowi i efektywności.

Źródła:

• https://www.prawo.pl/kadry/halas-w-srodowisku-pracy,186770.html (dostęp: 09.12.2024)
• https://www.gov.pl/web/psse-szamotuly/halas-w-srodowisku-pracy (dostęp: 09.12.2024)