Grupy pożarowe – informacje bezpieczeństwa pożarowego
Jakie rodzaje pożarów zdefiniowano?
Pożary to zagrożenie związane z niekontrolowanym i rozprzestrzeniającym się źródłem ognia, które wiąże się ze znacznymi stratami mienia i poważnym niebezpieczeństwem dla życia i zdrowia ludzi oraz środowiska. Dzieli się je na pożary wewnętrzne, które dotyczą zdarzeń dziejących się w zamkniętych pomieszczeniach, i zewnętrzne, czyli te dziejące się poza budynkami, na otwartej przestrzeni.
Ale zdefiniowano również inne rodzaje pożarów: ukryte (czyli te przebiegające w pustych przestrzeniach, np. pustostanach), otwarte (dziejące się w zamkniętych przestrzeniach, ale mające widoczne ognisko pożaru – choć jest to dość umowna kwestia, gdyż widoczność na ogół jest niska ze względu na dym), pojedyncze (dotyczące jednego obiektu), blokowe (czyli zajęcie się ogniem kilku budynków jednocześnie) i przestrzenne (pożary obejmujące całe ogromne obszary, np. lasów bądź pól).
W statystykach rządowych wyróżnia się również inne rodzaje pożarów, ze względu na miejsce ich występowania, czyli przykładowo: pożary upraw, środków transportu, lasów, obiektów użyteczności publicznej, obiektów produkcyjnych i magazynowych. Innym podziałem jest natomiast klasyfikacja grup pożarowych – i to ten podział jest fundamentem bezpieczeństwa przeciwpożarowego.
Czym są grupy pożarowe?
Pożary wciąż pozostają ogromnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa ludzi. Kiedy rozprzestrzeniają się w niekontrolowany sposób, pochłaniają całe połacie lasów albo miasta. Istotne jest więc przestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa, a jeśli jednak płomieni pojawi się – należy natychmiastowo ugasić jego źródło za pomocą gaśnicy albo wezwać odpowiednie służby.
Aby skutecznie walczyć z pożarem, trzeba wiedzieć, z jakim konkretnie rodzajem pożaru ma się do czynienia, gdyż w zależności od klasyfikacji inne materiały, gaśnice albo taktyki są potrzebne do jego ugaszenia. Rozpoznawanie typów pożarów jest więc podstawą bezpieczeństwa pożarowego i pozwala na skuteczne przeciwdziałanie zagrożeniom.
A więc grupy pożarowe to klasyfikacja pożarów według typu palących się materiałów. Stanowią podstawę wiedzy na temat BHP i przepisów przeciwpożarowych. Podział ten został ustanowiony, aby przyspieszyć identyfikację charakteru pożaru i ułatwić dobór najskuteczniejszego środka jemu przeciwdziałającemu.
Ta znajomość nabiera na znaczeniu, kiedy pozna się statystyki rządowe, według których w 2024 roku odnotowano 102 882 pożarów, w tym: 29 271 pożarów w obiektach mieszkalnych, 9 313 pożarów środków transportu, 5 431 pożarów lasów, 2 372 pożarów obiektów użyteczności publicznej. W ich wyniku prawie 300 osób straciło życie, a kilka tysięcy zostało poważnie rannych. Jakie więc konkretnie grupy pożarowe są wyróżniane?
Grupa A – pożary ciał stałych
Grupa A obejmuje zagrożenie bezpieczeństwa ze względu na zajęcie się stałych materiałów (drewno, papier, węgiel, tkaniny) zdolnych do żarzenia. Są to materiały łatwopalne i prędko mogą się przenieść na inne obiekty znajdujące się w ich pobliżu. Na szybkość ich palenia wpływają: stopień rozdrobnienia (stykanie się większej powierzchni z tlenem), wydzielanie się gazów i par, większe chemiczne pokrewieństwo z tlenem. Pod wpływem płomienia rozkładają się na niebezpieczne gazy lub pary.
Grupa B – pożary cieczy
Ta grupa dotyczy substancji, które pod wpływem ognia mogą się topić: benzyna, plastik, oleje, alkohole. Są szczególnie niebezpieczne, gdyż wystarczy iskra, aby doszło do pożaru. Na dodatek para (która tworzy się jako skutek spalania tych materiałów) miesza się z powietrzem i tworzy się mieszanka wybuchowa. Ogień grupy B łatwo się rozprzestrzenia na pobliskie otoczenie.
Grupa C – pożary gazów
Jest to kolejna grupa pożarów, które mocno zagrażają podstawowemu bezpieczeństwu przeciwpożarowemu. Ta kategoria obejmuje gazy (metan, wodór, gaz ziemny), którym wystarczy iskra lub niewielki żar, aby doszło do zapłonu. Kiedy gazy te łączą się z powietrzem, tworzy się mieszanka wybuchowa.
Grupa D – pożary metali
Ta grupa wymaga specjalnych środków gaśniczych, gdyż w połączeniu z wodą rodzi się reakcja chemiczna stwarzająca jeszcze większe niebezpieczeństwo dla ludzi. Tego typu pożary dotyczą materiałów na ogół wykorzystywanych w przemyśle, np. glin, aluminium, magnez, sód. Łatwo ulegają zapaleniu, a część z nich nie potrzebuje nawet dostępu do powietrza, więc ich ugaszenie jest szczególnie trudne.
Grupa F – pożary tłuszczów
Ta grupa pożarów dotyczy spalania się tłuszczów roślinnych i zwierzęcych (olej roślinny, smalec). Kiedy są wykorzystywane w kuchni, osiągają bardzo wysokie temperatury i ich wygaszenie jest trudne do osiągnięcia. Na dodatek jeśli znów dotrze do nich tlen, mogą się ponownie zapalić.
Inne rodzaje pożarów i postępowanie w przypadku ich wystąpienia
Oprócz przedstawionych wyżej grup istnieją jeszcze inne rodzaje pożarów. Mogą wystąpić pożary elektryczne, chemiczne bądź metalowe. Ich ugaszenie wymaga specjalistycznej wiedzy i sprzętu, dlatego w przypadku tego typu zagrożeń najlepiej jest niezwłocznie skontaktować się ze strażą pożarną.
Znajomość grup pożarowych jest niezbędna, aby skutecznie dbać o bezpieczeństwo przeciwpożarowe. Znając rodzaje pożarów, będziesz wiedzieć, jakiego typu gaśnicy musisz użyć do danej substancji, aby ją ugasić. A to bezpośrednio przekłada się na ochronę ludzi, dóbr materialnych i środowiska. Dlatego właśnie tak ważne są szkolenia BHP z tego zakresu i dostosowywanie się do wymagań prawnych.
Źródła:
Co oznaczają grupy pożarów?, www.onefire.pl, [dostęp: 15.01.2025].
Grupy pożarowe – co oznaczają i jakie wyróżniamy?, www.cntsystem.pl, [dostęp: 15.01.2025].
Grupy pożarów – poznaj zasady skutecznego działania w sytuacji pożaru, www.bhp-ciolka.com.pl, [dostęp: 15.01.2025].
Rodzaje pożarów i metody ich gaszenia, www.strefa998.pl, [dostęp: 15.01.2025].
Rodzaje pożarów i zalecane postępowanie, www.alfafire.pl, [dostęp: 15.01.2025].
Statystyczne podsumowanie 2024 roku, www.gov.pl, [dostęp: 15.01.2025].
